Podstawą działania sądowych organów egzekucyjnych jest art. 761 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r.- Kodeks Postępowania Cywilnego, Dz.U. 1964, Nr 43, poz. 296 (dalej k.p.c). To instrument prawny, który umożliwia Komornikowi Sądowemu pozyskanie wiedzy od osób fizycznych, instytucji oraz organów administracji państwowej. W tym miejscu należy poczynić pewną uwagę: żaden podmiot, w tym osoba fizyczna, nie może odmówić Komornikowi Sądowemu informacji w trybie art 761 k.p.c. zasłaniając się Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane popularnie RODO). Przetwarzanie wszelkich danych osobowych związanych z prowadzonym postępowaniem egzekucyjnym przez Komornika Sądowego wynika z art 6 ust. 1 ust. RODO . Jest to bowiem przetwarzanie danych niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na Komorniku Sądowym.
O ile art. 761 k.p.c. raczej nie budzi żadnych kontrowersji przy zastosowaniu do osób prawnych i organów administracji, to często w praktyce występuje problem jego zastosowania w odniesieniu do osób fizycznych. Najczęściej pojawiającym się problemem w praktyce wydaje się tutaj być niechęć np. pracowników firmy dłużnika do udzielenia informacji o jego miejscu zamieszkania, posiadanym w firmie majątku etc. To oczywiście zrozumiałe ze względów społecznych zachowanie musi jednak zostać negatywnie ocenione na gruncie obowiązujących przepisów prawa. Nie może bowiem istnieć sytuacja, że pracownik dłużnika, poprzez celowe nieudzielenie właściwych informacji prowadzącemu czynności Komornikowi Sadowemu/upoważnionemu asesorowi, pomaga dłużnikowi ukryć majątek, np. informację o miejscach położenia maszyn lub pojazdów dłużnika. Ustawodawca przeciwdziała takiemu zachowaniu poprzez wskazanie sankcji za nieudzielenie informacji niezbędnej do celowego prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Jest to grzywna wskazana w art. 762 k.p.c. w wysokości do 2 000 zł., która stanowi w całości dochód skarbu państwa. Na postanowienie w przedmiocie jej wymierzenia służy stronom oraz osobie ukaranej skarga w trybie art. 767 k.p.c.
W celu zastosowania grzywny Komornik Sądowy jednak musi znać dane osoby ukaranej, co wydaje się oczywiste. W tym celu organ egzekucyjny ma prawo legitymować osoby uczestniczące w czynnościach. To rozwiązanie wprowadził dopiero art. 28 Ustawy. z dnia 22 marca 2018 r. o Komornikach Sądowych. (Dz.U. 2018,poz. 771). Jest to istotny instrument prawny, który obowiązuje od 01.01.2018 r. na mocy wyżej przytoczonej ustawy. Dzięki temu rozwiązaniu uczestnik postępowania egzekucyjnego, odmawiający okazania dowodu osobistego będzie popełniał wykroczenie wskazane w art. 65 § 2 Ustawy z dnia 20 maja 1971 r. (Dz. U. 1971,Nr 12, poz. 114) Kodeks Wykroczeń, oraz podlegał karze grzywny, której wysokość określona została w art. 24 przytoczonej ustawy na kwotę od 20 do 5 000 zł. W takiej sytuacji na Komorniku ciąży obowiązek zawiadomienia funkcjonariuszy Policji i popełnieniu przez uczestnika postępowania wykroczenia.
Pamiętać również należy że zgodnie z art. 809 k.p.c. w protokole z czynności egzekucyjnych komornik ma obowiązek zamieszczać nazwiska osób uczestniczących w czynnościach, co do tej pory rodziło problemy praktyczne z uwagi na fakt, że do dnia 01.01. 2018r. Komornik Sądowy nie miał prawa legitymowania osób uczestniczących w czynnościach egzekucyjnych.
Tym samym należy wskazać, że aspekt osobistej pracy w terenie Komornika Sądowego pomimo rozwijającej się informatyzacji czynności egzekucyjnych nadal pozostaje niezbędnym elementem pozyskiwania informacji o stanie majątku dłużnika.