Wprowadzenie w posiadanie na podstawie prawomocnego postanowienia o przysądzeniu własności

  • By:Łukasz Matuszczyk


Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności zgodnie z art. 999 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r.- Kodeks Postępowania Cywilnego, Dz.U. 1964, Nr 43, poz. 296 (dalej k.p.c) przenosi własność n nabywce i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności. Ten ostatni etap egzekucji nie zawsze jednak dla nowego właściciela nieruchomości jest tożsamy z uzyskaniem władania daną nieruchomością. Często bowiem przedmiotem egzekucji są nieruchomości zamieszkałe przez dłużnika lub inne osoby. Dlatego ustawodawca w przytoczonym powyżej art. 999 k.p.c. wskazał, że Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest tytułem wykonawczym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości i opróżnienia znajdujących się na tej nieruchomości pomieszczeń bez potrzeby nadania mu klauzuli wykonalności.

            Tym samym nabywca licytacyjny nie musi uzyskiwać odrębnego tytułu, aby wejść w posiadanie swojej nieruchomości. Konieczne jest jednak zainicjowanie odrębnego postępowania egzekucyjnego, mającego na celu wprowadzenie w posiadanie i opróżnienie lokalu mieszkalnego. Wydaje się bowiem, że wprowadzenie w posiadanie jest skorelowane z opróżnieniem lokalu mieszkalnego. Nie budzi bowiem wątpliwości fakt, że art. 999 k.p.c. jest tytułem wykonawczym do wprowadzenia wierzyciela w samodzielne posiadanie nieruchomości. Nie dopuszczalne jest, bowiem wprowadzenie wierzyciela we współposiadanie, które jest egzekwowane przed sądem w trybie egzekucji świadczeń niepieniężnych 1051 k.p.c. Dlatego wskazane wprowadzenie w posiadanie należy wiązać również z opróżnieniem lokalu mieszkalnego, które jest niezbędne do pełnej realizacji prawa właściciela. W ten sposób w odniesieniu do kwestii wprowadzenia w posiadanie odniósł się również SN w uchwale z dnia 20.06.2000 r., (III CZP 16/00, OSNC 2000/12/217) „Zważyć należy, że treść prawa własności określa przepis art. 140 k.c. Porównując to prawo z innymi, nie sposób pominąć, że jest to najszersze prawo dające władztwo nad rzeczą, i to w sposób bezterminowy. Jego cechą charakterystyczną jest w szczególności zakres ochrony, przysługującej przeciwko każdemu, kto narusza władztwo właściciela nad rzeczą (erga omnes), nie dysponując skutecznym wobec właściciela prawem, które może wynikać bądź z przysługiwania ograniczonego prawa rzeczowego, bądź prawa obligacyjnego. Nie może budzić wątpliwości, że zaspokojenie wierzyciela (właściciela) dochodzącego wydania takiej nieruchomości, następuje z chwilą usunięcia z pomieszczeń osób i rzeczy, które przeszkadzają całkowitemu objęciu pomieszczeń przez wierzyciela.”

            Kwestią wartą poruszenia jest również relacja treści art. 999 k.p.c. i art. 1046 k.p.c. znaczna część doktryny prawa traktuje art. 1046 k.p.c. jako przepis szczególny, do art. 999 k.p.c. Dlatego procedura opróżnienia lokalu mieszkalnego na podstawie prawomocnego postanowienia o przysądzeniu własności nie będzie się szczególnie różnić od procedury opróżnienia lokalu mieszkalnego na podstawie wyroku nakazującego opróżnienie lokalu mieszkalnego.

            Różnica pomiędzy wskazanymi postępowaniami widoczna jest szczególnie z perspektywy dłużnika, który może posiadać prawo do lokalu socjalnego wskazane w art. 14 Ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. 2005/31/266 ze zm.). W wyroku nakazującym opróżnienie lokalu socjalnego sąd orzeka z urzędu o uprawnieniu dłużnika do otrzymania lokalu socjalnego, lub też o jego braku. Takie orzeczenie, co oczywiste nie znajdzie się na postanowieniu o przysądzeniu własności. Dlatego zgodnie z treścią art. 35 ust. 4 przytoczonej ustawy w przypadku, kiedy obowiązkiem opróżnienia lokalu na podstawie prawomocnego postanowienia sądu o przysądzeniu będą osoby , którym może przysługiwać uprawnienie do lokalu socjalnego. To Komornik Sądowy będzie musiał zawiesić postępowanie egzekucyjne na okres sześciu miesięcy oraz pouczyć osoby, którym może przysługiwać prawo do lokalu socjalnego, aby te w ciagu sześciu miesięcy wytoczyły  powództwo przeciwko gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Ponadto Komornik Sądowy ma również obowiązek o zaistniałych okolicznościach zawiadomić prokuratora, który w trybie art. 55 k.p.c. , może  jeżeli uzna to za celowe wytoczyć powództwo na rzecz osoby potencjalnie  uprawnionej do lokalu socjalnego .

            Tym samym należy podkreślić, że ochrona praw dłużnika na podstawie prawomocnego postanowienia o przysądzeniu własności nie doznaje żadnych ograniczeń. Omawiane orzeczenie umożliwia ochronę prawa własności nabytego w toku egzekucji z nieruchomosci i upraszcza drogę sądową. Dzięki temu ustawowemu rozwiązaniu nabywca licytacyjny nie jest zmuszony do uzyskiwania nowego tytułu wykonawczego i inicjowania tym samym nowego procesu cywilnego.


Posted in: Aktualności